İKRAM FIKHI
İslam Neyse o ... Allah daima üstündür... Allahü Ekber !!!
KURBAN İBADETİNİN YAPILIŞI
Kurban Bayramı, İslam inancına göre, Hicrî takvimin Zilhicce ayının 10. gününden başlayarak 4 gün süren bir dini bayram olarak kutlanır. Bu Bayramda aynı zamanda Allah rızası için Kurban keserek İbadet yapılır. Büyükbaş hayvanlar 7 kişiye kadar kesilebilir. Küçükbaş hayvanlar tek kişi kesilir. Hayvanlar Allah' ın adı anılarak kesilir, yoksa murdar(eti yenmez) olur.
Hayvanlar Kurban Bayram Namazından sonra kesilmeye başlar ve 3. gün akşam ezanına kadar hayvanlar kesilebilir.
Kurban Edilebilecek Hayvanlar;
- Büyükbaş (Dana, İnek, Tosun, Boğa, Deve, Manda)
- Küçükbaş (Koyun, Keçi)
Akîka/Nesike kurbanı (Doğan Çocuk İçin Kesilen Kurban)
Hadis: Akika/Nesike
Ayrıca, Akîka kelimesi anne-babaya isyân anlamına geldiği için Resulullah bu kurbanın adını 'itaat ve ibadet' anlamına gelen 'Nesike' kelimesi ile değiştirmiştir. (Ibn Hanbel, II, 182)
Hadis: Akika Doğumdan Yedi Gün Sonra Kesilir
Akika kurbanı Peygamber Efendimiz’in de bizzat iştirak ettiği bir eylem olmuştur. İbn Abbas’tan (r.a.) rivayet edildiğine göre Resûlullah (s.a.s.), Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin için akîka kurbanı kesmiş (Ebû Dâvûd, Dahâyâ, 21; Nesâî, Akîka, 1), bir hadisinde de şöyle buyurmuştur:
“Her çocuk (doğumunun) yedinci gününde kendisi için kesilecek akîka kurbanı karşılığında bir rehine gibidir. Akîka kurbanı kesildikten sonra çocuğun başı tıraş edilir ve ona isim verilir.” (Ebû Dâvûd, Dahâyâ, 21)
ANLAŞILAN :
Akika/ Nesike Kurbanı:
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın akika kurbanı tanımı; “Yeni doğan çocuk için şükür amacıyla kesilen kurbana, “akîka” adı verilir.” şeklindedir. Yeni çocuğu olduğu vakitte ya da imkan bulduğu bir anda kesilen akika, Allah’ın bahşettiği çocuk için şükür vesiledir.
Akika kurbanı; Mâlikî, Şâfiî ve Hanbelî mezheplerine göre sünnettir. Hanefi mezhebine göre ise mubah, bazı kaynaklara göre ise mendubtur. Akika kurbanının kurban bayramında olduğu gibi belirli bir vakti yoktur, herhangi bir vakitte kesilebilir.
Akika kurbanı ne zaman kesilir?
İbn Rüşd’den gelen bilgilere göre; akika kurbanı, çocuğun doğduğu günden buluğ çağına kadar kesilebilse de doğumun yedinci günü kesilmesi daha faziletlidir. Aynı günde çocuğa isim verilmesi ve saçı ağırlığında altın veya değeri miktarınca sadaka verilmesi müstehaptır.
Akika kurbanı nasıl olmalı?
Akika kurbanı olacak hayvanda farklı bir nitelik aranmaksızın, kurban bayramında kesilen uhdiyye kurbanlarıyla nitelikler aynıdır. Akika kurbanının etinden ve derisinden kurbanı kesenle birlikte herkes istifade edebilir. Akika kurbanı istenirse bağışlanabilir, ya da çevreye ikram edilebilir.
Erkek ve kız çocuğu adına birer kurban kesilmesi müstehaptır. Akika kurbanı kesilirken; anne ve ya babanın etmesi gereken bir dua vardır. Bu dua; “Yâ Rabbi, bu benim çocuğumun akîkasıdır. Onun cehennem ateşinden kurtuluş fidyesi olsun.” şeklindedir. Adına akika kurbanı kesilmemiş olan biri kendi adına da kurban kesebilir.
Akika kurbanı keserken okunması gereken dua;
“Allahümme hazihi akikatü fülanin demüha bidemihi,ve lahmüha bilahmhi,ve azmüha biazmihi,ve cildüha bicildihi,ve şa'ruha bişa'rihi,Allahümme-calha bidaen libni fülanin minennarı.”
(Ey Allah’ım bu falanın akika kurbanıdır. Bu kurbanın kanına karşı falancanın kanını ve etine karşı etini sana takdim ediyorum. Kemiklerine karşı kemiklerini, derisine karşı derisini, ve saçlarına karşı yününü takdim ediyorum. Ey Allah’ım bu kurbanı Falanca oğlumun cehennemden kurtulması için fidye olarak kabul et!..)
KADIN KURBAN KESEBİLİR Mİ?
ANLAŞILAN :
Hayvan kesiminde, gerekli yeterlilik ve şartları taşıyan kişi kadın olsun, erkek olsun kurban kesebilir.
KİMLER KURBAN KESMELİDİR
Kurbanın mükellef ile ilgili üç şartı vardır. Bunlar:
1-2. Akıllı ve Bâliğ Olmak:
Hadis: Kurbanın mükellef ile ilgili birinci ve ikinci şartı, kurban kesecek kimsenin akıllı ve bâliğ olmasıdır. Enes radîyallâhu anh’dan rivayet edildiğine göre, Rasûlullâh sallallâhu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur:
“Üç kişiden kalem (dînî sorumluluk) kaldırılmıştır: Uyanıncaya kadar uyuyandan, buluğa (ergenlik çağına) erişinceye kadar çocuktan, aklî dengesi yerine gelinceye kadar deliden.” [Ebû Dâvûd (4403); Tirmizî (1423)…]
3. Kurban Kesmeye Güç Yetirmek:
Bakara Suresi 286.Ayet: “Allâh hiç bir kimseye gücünün yeteceğinden başkasını yüklemez.”
ANLAŞILAN :
Kurban kesebilmek için akıllı ve akıl baliğ olmuş olmak gerekir.
Ayrıca kutban kesecek mali güce sahip olunması gerekir.
KURBAN KESERKEN ALLAH(C. C.) 'IN ADI ANILMASI
Hadis: Kurban Keserken Allah’ın İsmini Anıp Tekbir Getirmek
(445) Cabir bin Abdullah (Radiyallahu Anhuma) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile beraber Kurban bayramına şahid oldum. Hutbesini bitirince minberden indi. Ona bir koç getirildi, Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) onu:
‘Bismillahi Vallahu Ekber Haza Anni ve Ammen Lem Yudahhi Min Ümmeti’ dedi ve kendi eliyle kesti.”
Ebu Davud 2810, Tirmizi 1521, Ahmed 14901
(446) Enes (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) iki tane alaca koç kurban etti. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’i ayağı kurbanlarının yan taraflarına basılı Allah’ın ismini anıp tekbir getirerek onları kendi eliyle keserken gördüm.”
Buhari 5627, Müslim 1966/17, Ebu Davud 2794, Nesei 4399, Tirmizi 1494, İbni Mace 3120, Begavi 1119, İbni Hibban 5900, Ahmed 3/99, Albânî İrva 1137
ANLAŞILAN :
Allah' ın adı anılmadan keailen hayvan murdar olur. Eti yenmez.
Bismillah, Bismillahirrahmanirrahim, Allhu Ekber veya Tekbir getirilerek kesilmesi gerekir.
KURBAN ETİNİN YENİLMESİ VE DAĞITILMASI
Hac Suresi 22.36. Ayet: Diyanet Meali:
Kurbanlık büyük baş hayvanları da sizin için Allah'ın dininin nişanelerinden kıldık. Sizin için onlarda hayır vardır. Onlar saf saf sıralanmış dururken (kurban edeceğinizde) üzerlerine Allah'ın adını anın. Yanları üzerlerine düşüp canları çıkınca onlardan siz de yiyin, istemeyen fakire de istemek zorunda kalan fakire de yedirin. Şükredesiniz diye onları böylece sizin hizmetinize verdik.
ANLAŞILAN :
Kurban eti üç pay edilir.
Kurban etinden kurban sahipleri yer. Kendisine ayırır.
Et istemeyen fakirlere pay dağıtılır.
Et isteyen fakirlere de pay dağıtılır.
KURBAN DERİSİ NASIL DEĞERLENDİRİLMELİDİR?
Hadis: Kurbanın derisi, bir fakire veya hayır kurumuna verilmelidir. Hz. Peygamber, veda haccında Hz. Ali'ye, kurban olarak kesilen develerinin başında durmasını ve bunların derileri ile sırtlarındaki çullarını sadaka olarak vermesini, kasap ücreti olarak bunlardan bir şey vermemesini emretmiştir (Ebu Davud; Menasik, 20).
ANLAŞILAN :
Hayvanın eti üç kısma ayrıkır.
Hayvanın gerisi sadaka edilir. Bir cami kuran kursu veya hayır kurumlarına verilebilir.
Bunları satmak kurbanın kabul olmamasına sebep olur.
KURBAN KESERKEN ABDESTLİ OLMAK ŞARTMIDIR?
ANLAŞILAN :
Kurban kesen kişinin abdestli olması şart olmamakla birlikte, kurban bir ibadet olduğu için kesenin abdestli olması daha faziletlidir.
KURBAN KESMENİN ZAMANI
Hadis: Kurban Kesecek Kimse Zilhicce Ayı Girdikten Sonra Saçını, Tırnağını ve Vücudundaki Kılları Kesemez!
(452) Said bin El-Müseyyeb şöyle dedi:
“Ümmü Seleme (Radiyallahu Anha)’yı işittim şöyle diyordu:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’i işittim:
‘Herhangi birinizin keseceği kurbanlık hayvanı varken Zilhicce ayının hilali görülürse artık o kimse kurbanını kesene kadar vucudundaki kıllardan, saçından ve tırnaklarından hiçbir şeyi almasın!’ buyuruyordu.”
Müslim 1977/42, Nesei 4373, 4376, İbni Mace 3149, 3150, Beyhaki 9/266, Ahmed 26536
Hadis: (449) Enes bin Malik (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
‘Herkim kurbanını namazdan önce keserse, o ancak kendi nefsi için et kesmiş olur. Herkim de namazdan sonra keserse, o kurban kesme ibadetini tam yapmış olur’ buyurdu.”
Buhari 5617, Müslim 1961/5, Ebu Davud 2800, Nesei 4407, Tirmizi 1508, Darimi 2/80, İbnu’l-Carud 908, Beyhaki 9/276, Begavi 1113, Ahmed 4/281, Albânî İrva 1154
Türkiye Diyanet İşleri Başkanlığı
Kurban kesim vakti, bayram namazı kılınan yerlerde bayram namazı kılındıktan sonra; bayram namazı kılınmayan yerlerde ise, fecirden (sabah namazı vakti girdikten) sonra başlar. Hanefîlere göre bayramın 3. günü akşamına kadar devam eder (Merğînânî, el-Hidâye, VII, 154). Bu süre içinde gece ve gündüz kurban kesilebilir. Ancak kurbanların gündüz kesilmesi daha uygundur. Şâfiîlere göre ise 4. günü gün batımına kadar kesilebilir (Şirbînî, Muğni’l-muhtâc, IV, 383; İbn Rüşd, Bidâye, I, 436).
ANLAŞILAN :
Kurban Zilhicce ayının hilali ile birlikte kesilebilir.
Zilhicce ayının hilali 10.gününde görünür.
Kurban Bayramı Zilhicce ayının 10-11-12-13. günleridir.
Kurban Bayram namazından 3. Günün akşam ezanına kadar kurban kesilebilir.
KURBAN BAYRAM NAMAZINDAN ÖNCE KESİLMEZ
Hadis: (449) Enes bin Malik (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
‘Herkim kurbanını namazdan önce keserse, o ancak kendi nefsi için et kesmiş olur. Herkim de namazdan sonra keserse, o kurban kesme ibadetini tam yapmış olur’ buyurdu.”
Buhari 5617, Müslim 1961/5, Ebu Davud 2800, Nesei 4407, Tirmizi 1508, Darimi 2/80, İbnu’l-Carud 908, Beyhaki 9/276, Begavi 1113, Ahmed 4/281, Albânî İrva 1154
ANLAŞILAN :
Kurban kurban bayram namazından önce kesilmez. Keailirse kurban olmaz.
KURBAN NEDİR?
Kurban Kelime Kökeni
~ Ar ḳurbān قربان [#ḳrb msd.] tanrıya sunulan adak ~ İbr/Aram ḳurbān קרבן a.a. < İbr/Aram #ḳrb קרב 1. yakın olma, yaklaşma, 2. hediye verme, adak sunma → kurb
Adak
Dinen mükellef tutulmadığı halde kişinin kendi vaadiyle üzerine vâcip kıldığı ibadet.
Kevser Suresi 108.2. Ayet: Diyanet Meali:
O hâlde, Rabbin için namaz kıl, kurban kes.
ANLAŞILAN :
Kurban tanrıya sunulan adak demektir. Adak ise zorunlu tutulmadığı halde kişinin kendisinin yaptığı ibadet demektir.
Kuranda ise Allah kurban kes emrini vermiştir. Kurban farzdır.
Arapça’da gerek maddî gerekse mânevî her türlü yakınlığı ve yakın olmayı kuşatacak bir anlam yelpazesine sahip olan kurbân kelimesi dinî terminolojide kendisiyle Allah’a yaklaşılan şeyi, özel olarak da Allah’a yakınlık sağlamak, yani ibadet (kurbet) amacıyla belli vakitte belirli cinsten hayvanları kesmeyi ve bu amaçla kesilen hayvanı ifade eder.
KURBANLIK HAYVANLARDA ARANAN ŞARTLAR
Hamd, yalnızca Allah'adır.
Kurbanlık hayvanlarda altı şart aranır:
Birinci şart: Kurbanlık hayvanın, deve, sığır ve koyun cinsinden olması gerekir.
Nitekim Allah Teâlâ bu konuda şöyle buyurmuştur:
Hac Suresi 34. Ayet:
"Allah’ın kendilerine rızık olarak verdiği kurbanlık hayvanları keserken Allah’ın adını ansınlar (ve O'na şükretsinler) diye (îmân eden) her ümmete bir kurban ibâdeti koyduk. (Ey insanlar!) Şunu unutmayın ki hepinizin ilahı bir tek ilah (olan Allah)'tır.Öyleyse yalnızca O’na teslim olun. (Ey Peygamber! Rablerine karşı) alçak gönüllü ve ihlaslı olanları (dünya ve âhiret iyilikleriyle) müjdele! "
Kurbanlık hayvanlar, -Hasan Basrî, Katâde ve başkalarının da dedikleri gibi-, Araplar tarafından bilinen deve, sığır ve koyundur.
İkinci şart: Dînen belirtilen yaşa ulaşmış olması gerekir. Bu ise, koyunun altı ayını, devenin beş yaşını, sığırın iki yaşını ve keçinin de bir yaşını doldurmuş olması gerekir.
Hadis: Nitekim Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:
"Dînen belirlenen yaşa erişmiş hayvandan başka hayvanı (kurban olarak) kesmeyin. Ancak bulamazsanız, altı ayını doldurmuş koyunu (kurban olarak) kesebilirsiniz."
(İmam Müslim)
Buna göre, devenin beş yaşını doldurmuş olması veya beş yaşından büyük olması, sığırın iki yaşını doldurmuş olması veya iki yaşından büyük olması, keçinin bir yaşını doldurmuş olması veya bir yaşından büyük olması ve koyunun altı ayını doldurmuş olması gerekir.Yukarıda belirtilen yaşlardan daha küçük yaşta olan hayvan kurban olarak kesilemez.
Üçüncü şart: Kurbanlık hayvanın kurban olarak kesilmesine engel olan şu kusurlardan arınmış olması gerekir:
1.Bir veya iki gözü kör olan veya gözleri düğme gibi dışarı fırlamış veyahut da kör olduğuna açıkça delâlet eden gözlerinin beyaz olmasıdır.
2.Hastalık belirtileri hayvanın üzerinde açıkça görülecek şekilde hasta olmasıdır. Örneğin hayvanın şiddetli ateşe yakalanıp bu hastalığın onu otlamaktan alıkoyması ve onu iştahtan kesmesi veya etini bozan ve etinin sıhhatine tesir eden uyuz hastalığına yakalanması veyahut da vücûdunda onun sıhhatine tesir eden derin bir yaranın olması gibi.
3.Sürüdeki sağlam hayvanlarla birlikte yürümesine veya onlara yetişmesine engel olacak şekilde topal olmasıdır.
4.Kemiklerinde ilik kalmayacak şekilde iyice zayıflamış olmasıdır.
Hadis: Nitekim Berâ b. Âzib'ten -Allah ondan râzı olsun- rivâyet olunduğuna göre, Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur.
"Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem-'e kurbanlık hayvanlardan hangisinden uzak durulur (kurban edilmez) diye sorulmuş, bunun üzerine o eliyle işâret ederek şöyle şöyle buyurmuştur:Dört sınıf hayvan kurban edilmez: Topallığı açıkça belli olan,gözlerinin körlüğü açıkça belli olan, hastalığı açıkça belli olan ve eti kalmayacak kadar yaşlı olan hayvan."
(İmam Malik)
Hadis: Yine, Berâ b. Âzib'ten -Allah ondan râzı olsun- rivâyet olunduğuna göre, o şöyle demiştir:
"Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- aramaızda iken ayağa kalktı ve şöyle buyurdu: Dört sınıf hayvanı kurban olarak kesmek câiz değildir: Körlüğü açıkça belli olan, hastalığı açıkça belli olan, topallığı açıkça belli olan ve yürüyemeyecek kadar ayağı kırık olan hayvan." (İmam Malik)
Bu dört kusur, bir hayvanın kurbanlık olarak kesilmesine engeldir. Bu kusurlara benzeyen veya daha fazla olan kusurlar da bu dört kusura girer.
Aşağıdaki kusurları içeren hayvanların da kurbanlık olarak kesilmesi geçerli olmaz:
1.Gözleriyle göremeyecek kadar kör olan.
2.Haddinden fazla aşırı bir şekilde yiyip de karnı şişen hayvan, tehlikesi geçinceye kadar bekletilir.
3.Zor doğuran hayvan tehlikesi geçinceye kadar bekletilir.
4.Boğulma veya yüksek bir yerden düşmesi sonucu ölüm tehlikesi geçiren hayvan, ölüm tehlikesi geçinceye kadar bekletilir.
5.Kesileceği yere gidemeyecek kadar yürümekten âciz olan hayvan.
6.Ön veya arka ayaklarından birisi veya her ikisi kesik olan hayvan.
Yukarıda sayılan 6 kusuru daha önce hadiste zikredilen 4 kusura eklediğiniz takdirde bir hayvanın kurban olarak kesilmesine engel olan kusurların toplamı 10 tane olur.
Dördüncü şart: Kurbanlık hayvanın, kurban kesecek kimseye âit olması veya kurban kesecek kimsenin, kurbanlık hayvanı kesmede dînen kendisine izin verilen kimse olması veyahut kurbanlık hayvanın sahibi tarafından kendisine izin verilmesi gerekir.
Örneğin gaspedilmiş, çalınmış veya bâtıl bir iddiâ ile elde edilmiş bir hayvan, kurban olarak kesilirse, geçerli olmaz.Çünkü günah işleyerek Allah Teâlâ'ya ibâdet etmek, geçerli olmaz. Gelenek haline gelmişse ve kurban kesilmediği takdirde yetimin kalbi kırılacaksa, yetimin velisi konumunda olan kimsenin yetimin malından kurbanlık satın alıp onu keserse, yetimin kurbanı geçerli olur. Vekil tayin edilen kimse, vekilinin iznini aldıktan sonra vekili adına kurban keserse, kurbanı geçerli olur.
Beşinci şart: Kurbanı, dînen belirlenen vakitte kesmesi gerekir.Bu vakit ise, bayramın birinci günü bayram namazından sonra başlar, Teşrik günlerinin son günü olan Zilhicce ayının 13. gününün güneş batımında son bulur. Böylelikle kurban kesme süresi 4 gün olur. Yani, bayramın 1. günü bayram namazından sonra başlar, üç gün sonraki günde biter.Her kim, bayram namazından önce veya Zilhicce ayının 13. gününün güneş batımından sonra kurbanını keserse, kurbanı geçerli olmaz.
Hadis: Nitekim Berâ b. Âzib'ten -Allah ondan râzı olsun- rivâyet olunduğuna göre, Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:
"Şüphesiz ki bu günümüzde ilk yaptığımız şey, namazı (bayram namazını) kılarız. Sonra (evimize) döneriz ve kurbanımızı keseriz. Kim, böyle yaparsa, bizim yolumuz üzere yapmıştır.Kim de namazdan (bayram namazından) önce kurbanını keserse, o kestiği kurban, kendi ehline sunduğu bir et olur. O, kurbandan bir şey sayılmaz." (İmam Buhari)
Hadis: Başka bir rivâyette ise şöyle buyurmuştur:
"Kim namazdan (bayram namazından) sonra kurbanını keserse,kurbanı tamamlanmış ve müslümanların yolu üzere yapmış olur." (İmam Buhari)
Hadis: Yine, Cundub b. Sufyan el-Becelî'den -Allah ondan râzı olsun- rivâyet olunduğuna göre o şöyle demiştir:
"Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'e, bayramın birinci günü şöyle derken şâhit oldum:
"Kim, namaz (bayram namazını) kılmadan önce kurbanını kesmişse, onun yerine başka birisini kurban olarak kessin. Kim de kurbanını kesmemişse, kurbanını kessin." (İmam Buhârî)
Hadis: Yine, Nubeyşe el-Huzelî'den -Allah ondan râzı olsun- rivâyet olunduğuna göre, Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:
"Teşrik günleri (Zilhicce ayının 11.,12. ve 13. günleri), yeme, içme ve Allah -azze ve celle-'yi anma günleridir." (İmam Muslim)
Hadis: Fakat kurban kesecek kimsenin herhangi bir kusuru olmaksızın, kurbanı kaçıp gider de kurbanını Teşrik günlerinden sonra yakalarsa veya kurbanını kesmesi için birisini vekil tayin ettikten sonra vekil olan kimse onun kurbanını tayin edilen günlerde kesmeyi unutursa, özründen dolayı vakti çıktıktan sonra kurbanı kesmesinde bir sakınca yoktur. Bunun gibi, bir kimse bayram namazına gidemeyip uykuya kalırsa veya unutursa, uykudan uyandığı veya hatırladığı zaman kurbanını keser.
Kurbanı, dînen belirlenen günlerin gündüz ve gecesinde kesmek, câizdir.Fakat gündüz kesmek daha fazîletlidir.Bayramın birinci günü ikinci hutbeden sonra kurbanı kesmek daha fazîletlidir. Kurban kesmek, hayırlı işe acele etmek olduğu için, bir önceki gün, bir sonraki günden daha fazîletlidir.
Muhammed b. Salih el-Useymîn, "Ahkâmu'l-Udhiye ve'z-Zekât (Kurban Kesme) Risâlesi"nden alınmıştır.
Kaynak: Islam Q&A
ANLAŞILAN :
Kurbanlıklarda Aranan Şartlar
1. Kurbanlık hayvanın, deve, sığır ve koyun cinsinden olması gerekir.
2. Dînen belirtilen yaşa ulaşmış olması gerekir. Bu ise, koyunun altı ayını, devenin beş yaşını, sığırın iki yaşını ve keçinin de bir yaşını doldurmuş olması gerekir.
3. Kurbanlık hayvanın kurban olarak kesilmesine engel olan şu kusurlardan arınmış olması gerekir:
Bir veya iki gözü kör olan, gözü fırlamış olan veya gözü beyaz kör hayvan kesilmez.
Hasta hayvan kesilmez.
Topal hayvan kesilmez.
Çok zayıf hayvan keailmez.
4. Kurbanı sahibinin kesmesi veya vekaletle kesilmesi gerekir.
5. Kurban kesimi Bayramın 1. günü bayram namazından sonra başlar, üç gün sonraki günde biter.
KURBAN KESMEDE ŞÜKÜR NAMAZI
ANLAŞILAN :
İslam dininde Bayram namazından önce kurban kesmek haramdır.
Bayram namazı kılındıktan sonra 3 gün içinde kurban kesilebilir.
Kutban kestikten sonra ise 2 rekatlık nafile şükür namazı kıkınır.
Bu bizr müstehaptır.
KURBANIN KABUL/SIHHAT ŞARTLARI
1. Müslüman Olmak:
Maide Suresi 5.Ayet:
“Kim îmânı inkâr ederse amelleri boşa gitmiştir ve o, âhirette hüsrana uğrayanlardandır.” [el-Mâide: 5/5]
2. Niyet Etmek:
Hadis: “Ameller ancak niyetlere göredir.” [Buhârî (1); Müslim (1907)…]
3. Vaktinde Kesmek:
Hadis: Berâ bin Âzib radîyallâhu anh’dan rivayet edildiğine göre, Rasûlullâh sallallâhu ve sellem şöyle buyurmuştur:
“Bu günümüzde ilk yapmaya başlayacağımız iş, namaz kılarız, sonra (evlerimize) döner ve kurbanlarımızı keseriz. Her kim böyle yaparsa sünnetimize uygun iş yapmış olur. Kimde namazdan önce keserse o (et) ancak aile halkı için takdim ettiği bir et olur. Onun kurban ibâdetiyle bir ilgisi yoktur.” [Buhârî (5545); Müslim (1961)…]
Hadis: Cundub bin Sufyân radîyallâhu anh’dan rivâyet edildiğine göre, o şöyle demiştir:
“Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem’e, bayramın birinci günü şöyle derken şâhit oldum: Kim, namaz (bayram namazını) kılmadan önce kurbanını kesmişse, onun yerine başka birisini kurban olarak kessin. Kim de kurbanını kesmemişse, kurbanını kessin.” [Buhârî (5562); Müslim (1960)…]
Hadis: Nubeyşe el-Huzelî radîyallâhu anh’dan rivâyet edildiğine göre, Rasûlullâh sallallâhu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur:
“Teşrik günleri (Zilhicce ayının 11.-12. ve 13. günleri), yeme, içme ve Allâh Azze ve Celle’yi anma günleridir.” [Müslim (1960); Ebû Dâvûd (2830)…]
Hadis: Cubeyr bin Mutim radîyallâhu anh’dan rivâyet edildiğine göre, Rasûlullâh sallallâhu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur:
“Bütün teşrik günlerinde kurban kesilir.” [Ahmed (16751); İbn Hibbân (3854)…]
4. Kurbanın Kusurlu Olmaması:
Hadis: “Rasûlullâh sallallâhu aleyhi ve sellem’e kurbanlık hayvanlardan hangisinden uzak durulur (kurban edilmez) diye sorulduğunda, bunun üzerine o eliyle işâret ederek şöyle buyurmuştur: Dört sınıf hayvan kurban edilmez: (1) Topallığı açıkça belli olan, (2) gözlerinin körlüğü açıkça belli olan, (3) hastalığı açıkça belli olan ve (4) eti kalmayacak kadar yaşlı olan hayvan.” [Mâlik (2125); Beyhakî (el-Kubrâ: 19094)…]
ANLAŞILAN :
Müslüman Olmak: Kafir olan Allah içşn kurban kesmez. Ey için keser. Kurban Allah rızası için kesilir.
Dolayısıylada niyette olmaz.
Kurban zamanı teşrik günleri olan Zilhicce ayının 10-11-12-13. Günleridir. Kurban bu zamanlatda kesilir.
Dört sınıf hayvan kurban edilmez:
(1) Topallığı açıkça belli olan,
(2) gözlerinin körlüğü açıkça belli olan,
(3) hastalığı açıkça belli olan ve
(4) eti kalmayacak kadar yaşlı olan hayvan.”
KURBANLIK HAYVANA EZİYET EDİLMEZ
Hadis: Kurban Keserken Hayvana Eziyet Vermemek!
(447) Şeddad bin Evs (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’den iki şey ezberledim.
Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
‘Allah her şeye karşı iyi muameleyi yazmıştır. Bu sebeple öldürdüğünüz zaman güzellikle öldürün! Keseceğiniz vakit güzel kesin! Her hangi biriniz hayvan keseceği vakit bıçağını bilesin ve güzel keserek kestiği hayvanı rahatlatsın!’ buyuruyordu.”
Müslim 1955/57, Ebu Davud 2815, Nesei 4417, Tirmizi 1409, İbni Mace 3170, İbnu’l-Carud 839, İbni Hibban 5883, Begavi 2873, Ahmed 4/123, 124, Albânî İrva 2231
ANLAŞILAN :
Kurbanlık hayvana eziyet edilöez, dövülmez, aç bırakılmaz ve kesim eanasında eziyet edecek işkence elektrik vb. yapılmaz. Hızlı ve çabuk can alınır.
KURBANLIK HAYVANLARDAN HANGİLERİ ORTAK OLARAK KESİLEBİLİR?
Hadis: Koyun veya keçinin bir kişi tarafından; sığır, manda ve devenin ise, yedi kişiye kadar ortaklaşa kurban olarak kesilebileceği Hz. Peygamber'in hadisleri ve uygulamaları ile sabittir (Ebû Dâvûd, Dahâyâ, 7-8).
ANLAŞILAN :
Koyun ve keçi bir hisse ilr kesilir.
Sığır, manda ve deve ise 7 hisseye kadar kesilebilir.
KURBANLIKTAN ÇIKAN CENİN HAKKINDA
Hadis: Kurbanın Karnından Çıkan Cenin Yenebilir!
(457) Ebu Said el-Hudri (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’e kesilen hayvanın karnıda bulunan yavruyu sordum?
Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
‘Dilersenin onu yiyiniz’ buyurdu.
Müsedded’in rivayetinde dedik ki:
−Ya Rasulallah! Biz deve kesiyoruz, sığır ve koyun kesiyoruz, onun karnında küçük yavru buluyoruz onu atalım mı, yoksa yiyelim mi?
Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
−‘İsterseniz yiyebilirsiniz. Onun kesilmesi annesinin kesilmesinden ibarettir’ buyurdu.”
Ebu Davud 2827, Tirmizi 1376, İbni Mace 3199, İbni Hibban 5889, İbnu’l-Carud 900,
ANLAŞILAN :
Kurbandan çıkan cenin yenilebilir. Kurban edilmiş sayılır.
TAKSİTLE KURBAN KESİLEBİLİR Mİ?
ANLAŞILAN :
Kurban kesecek durumu olan kurban keser. Durumun yoksa kesme.
Taksit botçtur. Borçla kurban kesilmez.
VEKALET YOLUYLA KURBAN KESİLEBİLİR Mİ?
ANLAŞILAN :
Kurbanı, kişi kendisi kesebileceği gibi, vekalet yoluyla başkasına da kestirebilir. Zira kurban mal ile yapılan bir ibadettir; mal ile yapılan ibadetlerde de vekalet caizdir.
Vekalet yoluyla kurban kestiren kişi, bulunduğu yerde ki birisine vekalet verebileceği gibi, başka bir yerdeki kişi veya kuruma da vekalet verebilir. Vekalet, sözlü veya yazılı olarak verilebileceği gibi telefon, internet, faks ve benzeri iletişim araçları ile de verilebilir.
ADAK ADAMAK VE YERİNE GETİRMEK HAKKINDA
ADAK HAKKINDA AYETLER
Bakara Suresi 2.270. Ayet: Diyanet Meali:
Allah yolunda her ne harcar veya her ne adarsanız, şüphesiz Allah onu bilir. Zulmedenlerin yardımcıları yoktur.
Ali İmran Suresi 3.35. Ayet: Diyanet Meali:
Hani, İmran'ın karısı, "Rabbim! Karnımdaki çocuğu sırf sana hizmet etmek üzere adadım. Benden kabul et. Şüphesiz sen hakkıyla işitensin, hakkıyla bilensin" demişti.
Ali İmran Suresi 3.36. Ayet: Diyanet Meali:
Onu doğurunca, "Rabbim!" dedi, "Onu kız doğurdum." -Oysa Allah, onun ne doğurduğunu daha iyi bilir- "Erkek, kız gibi değildir. Ona Meryem adını verdim. Onu ve soyunu kovulmuş şeytandan senin korumana bırakıyorum."
Ali İmran Suresi 3.37. Ayet: Diyanet Meali:
Bunun üzerine Rabbi onu güzel bir şekilde kabul buyurdu ve onu güzel bir şekilde yetiştirdi. Zekeriya'yı da onun bakımıyla görevlendirdi. Zekeriya, onun bulunduğu bölmeye her girişinde yanında bir yiyecek bulurdu. "Meryem! Bu sana nereden geldi?" derdi. O da "Bu, Allah katından" diye cevap verirdi. Zira Allah, dilediğine hesapsız rızık verir.
İnsan Suresi 76.7. Ayet: Diyanet Meali:
O kullar adaklarını yerine getirirler. Kötülüğü her yanı kuşatmış bir günden korkarlar.
ADAK (NEZR) HAKKINDA HADİSLER
Hadis: Adak
Ebu Hureyre (r.a) rivayetle: Resulullah (sav) buyurdular ki: “Nezir, ademoğluna, Allah`ın kendisine takdir etmediği hiçbir şeyi yakınlaştırmaz. Ancak nezir, kadere muvafık olur. Nezir sayesinde, cimrinin kendi arzusu ile çıkarmak istemediği, cimriden çıkarılır.”
Hadis No : 5728
Hadis: Adak Hayırlıysa Yapın, Hayırsızsa Yapmayın
Aişe (r.a) rivayetle:
Resulullah (sav)`ın şöyle söylediğini işittim: “Kim Allah`a itaat etmeye nezrederse hemen itaat etsin. Kim de Allah`a isyan etmeye nezrederse, sakın isyan etmesin.”
Hadis No:5729
Hadis: Adanan Meacidi Aksada Namaz
İbnu Abbas (r.a) rivayetle: Bir kadın hastalanmıştı. Şöyle bir nezirde bulundu: “Allah Teala hazretleri bana şifa verirse, buradan gidip Mescid-i Aksa`da namaz kılacağım.” Sonra kadın iyileşmişti. Hemen yol hazırlığı yaptı. Hz. Meymune (ra)`ye geldi, selam verip kararını anlattı. Meymune, kadına: “Hele otur, hazırladığını (burada) ye, Resulullah (sav)`ın mescidinde namaz kıl. Zira ben O`nun şöyle söylediğini işittim: “Şu mescidimde kılınan bir namaz, Ka`be Mescidi hariç bütün mescidlerde kılınan bir namazdan daha hayırlıdır.”
Hadis No:5730
Hadis: Adanan Beytül Makdisde Namaz
Cabir (r.a) rivayetle: Fetih günü bir adam kalkıp: “Ey Allah`ın Resulü” dedi, “Ben aziz ve celil olan Allah`a nezirde bulundum ve dedim ki: “Eğer Mekke`nin fethini sana müyesser ederse, Beytu`l-Makdis`te iki rekat namaz kılacağım.” Resulullah (sav) adama: “Sen şurada kıl!” cevabında bulundu. Adam talebini tekrar etti. “Sen şurada kıl” buyurdu. Adam bir kere daha tekrar edince: “Öyleyse sen bilirsin” buyurdular.
Hadis No:5731
Hadis: Adak Adanan Oruç
Hakim İbnu Ebi Hürre el-Eslemi (r.a) rivayetle: Anlattığına göre, İbnu Ömer (ra)`in -önceden belirttiği bir günde oruç tutmaya nezreden bir kimsenin, nezrettiği o günü, Kurban veya Ramazan bayramlarına rastladığı takdirde, nezrini yerine getirip getirmeyeceği hususunda- şöyle dediğini işitmiştir: “Resulullah (sav)`da sizin için güzel örnek vardır. O, ne Kurban ne de Ramazan bayramlarında oruç tutmamıştır. Üstelik o günlerde oruç tutmayı uygun da görmemiştir.” Soru sahibi sorusunu tekrar edince İbnu Ömer: “Resulullah (sav) nezre uymayı emretmiştir, iki bayram gününde oruç tutmayı da nehyetmiştir” demiştir. Soru sahibi sorusunu yine tekrar edince eski cevabına ilavede bulunmamıştır.
Hadis No:5732
Hadis: Adak Adanan Oruç
İbnu Abbas (r.a) rivayetle: Resulullah (sav) hutbe verirken, güneşte ayakta duran bir adam gördü. Bunun niye orada durduğunu sordu. “Bu Ebu İsrail`dir, güneşte durarak oruç tutmaya, yiyip içmemeye, gölgede oturmamaya ve konuşmamaya nezretmiştir!” dediler. Aleyhissalatu vesselam: “Ona söyleyin! Gölgelensin ve konuşsun, ancak orucunu tamamlasın” buyurdular.
Hadis No:5733
Hadis: Adak Adanan İtikaf(İbadete Çekilme)
İbnu Ömer (r.a) rivayetle:
(Babam) Ömer (ra) (bir gün) dedi ki: “Ey Allah`ın Resulü! Ben cahiliye devrinde bir gün itikat yapmayı nezretmiştim. -Bir rivayette Mescid-i Haram`da bir gece denmiştir.- [Bunu ifa etmem gerekir mi?]” Resulullah (sav): “Nezrini yerine getir!” buyurdular.
Hadis No:5734
Hadis: Adak Adanan Halın Ayak Yürümek
Ukbe İbnu Amir (r.a) rivayetle: Kızkardeşim, Beytullah`a yalın ayak yürüyerek gitmeye nezretmişti. Bu hususta Resulullah`a sormamı talep etti. Ben de sordum. Aleyhissalatu vesselam: “Yürüsün ve binsin!” buyurdular.
Hadis No:5735
Hadis: Adak İyi Değilse Yapılmaz
Ukbe İbnu Amir (r.a) rivayetle: Tirmizi`nin rivayetinde şu ziyade vardır: “…ayağı çıplak ve başı da örtüsüz olarak Resulullah: “[Allah, kızkardeşinin meşakkati sebebiyle bir şey yapacak değildir.] Ona emredin, başını örtsün, hayvanına binsin, (kefaret olarak) üç gün oruç tutsun” buyurdu.
Hadis No:5736
Hadis: Adak Adanan Hac
İbnu Abbas (r.a) rivayetle: Ukbe`nin kızkardeşi, yürüyerek hacc yapmaya nezretmişti. Ukbe onun bu işi yaya olarak yapamayacağını Resulullah (sav)`a söyledi. Aleyhissalatu vesselam: “Allah, kızkardeşinin yayan yürümesinden müstağnidir. Binsin ve bir deve kurban etsin!” buyurdular. [Bir rivayette: “Allah, kızkardeşinin Beytullah`a yayan yürümesi sebebiyle bir şey yapacak değildir” buyrulmuştur.
Hadis No:5737
Hadis: Adak Adanan Yürüyüş
Enes (r.a) rivayetle: Resulullah (sav), iki oğlunun omuzlarına ardılmış olarak yürümekte olan bir ihtiyar görmüştü. “Bunun derdi ne de böyle yürüyor” diye sordu. “Yürümeye nezretmiş!” dediler. “Şurası muhakkak ki, Allah bu biçarenin kendine eziyet etmesinden müstağnidir” buyurdular ve hayvanına binmesini emrettiler.
Hadis No:5738
Hadis: Malını Adak Adamak
İmam Malik`ten rivayete göre, kendisine, “malım Allah yolunda sadakadır” diyen kimse hakkında sorulmuştu, şu cevabı verdi: “Üçte birini sadaka yapar. Zira, Aleyhissalatu vesselam, Ebu Lübabe (ra): “Günah işlemiş bulunduğum kavmimin yurdunu terkedip, sana mücavir olacağım. Malımı da Allah ve Resulü`ne tasadduk edeceğim” dediği vakit: “Bu maldan üçte birinin bağışı sana kifayet eder” demişti.”
Hadis No:5740
Hadis: Adak Adanan Def
Amr İbnu Şuayb an Ebihi an Ceddihi (r.a) rivayetle: Bir kadın (gelerek): “Ey Allah`ın Resulü! Ben senin yanibaşında def çalmaya nezrettim!” dedi. Aleyhissalatu vesselam: “Nezrini yerine getir!” buyurdular.
Hadis No:5741
Hadis:
Aişe (r.a) rivayetle: Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: “Ma`siyette (günan şeylerde) nezir yoktur. Bunun kefareti de yemin kefaretidir.”
Hadis No:5744
Hadis: Nezrin Kefareti
Ukbe İbnu Amir (r.a) rivayetle: Resulullah (sav) buyurmuştur ki: “Nezir keffareti, başka bir şey zikredilmemişse yemin keffaretidir.”
Hadis No:5749
Hadis: Nezrin Çeşitleri
İmran İbnu Husayn rivayetle: Resulullah (sav) buyurdular ki: “Nezir iki çeşittir: Kimin nezri Allah`a taatla ilgiliyse bu nezir Allah içindir. Bunda vefa gerekir. Kimin nezri de Allah`a masiyetle ilgili ise işte bu nezir şeytan içindir, bunda vefa yoktur. Böyle bir nezirde bulunan kimse, nezri için, yeminde olduğu gibi keffarette bulunur.”
Hadis No:5750
ANLAŞILAN :
NEZR(ADAK)
Nezr adak demektir. Adak ise Allah' tan birşey dileyerek istediği olursa yapacağımızı söylediğimiz şeylerdir.
Adak yanlızca kurban değildir. Adak herşey olabilir. Allah' a adadığınız şeyleri yerine getiriniz. Peygamber efendimiz kötü adakları düzeltmiş ve kötü şeylerin yapılmamasını emretmiştir.
ADAK NASIL ADANIR
Mesela Rabbim bir çocuğum olursa 2 koyun kesip fakirlere dağıtacağım. Demek Allah' a birşey adamaktır. Adakta eğer etini fakirlere dağıtacağım dersen. O etten yiyemezsin. Bizde yeriz fakirlere de dağıtırız, dersen kurbanın etinden yiyebilirsin.
İsteğin olunca adak hemen yerine getirilir.
Adak karşılıksızda olur. Allah' ım ben Allah için şunu yaptıracağım veya bunu yapacağımda diyerek adak olur.
ADAK ADANABİLECEKLER
Hz. İmran' ın Kızı Meryem, i Allah' ın Hizmetine Adaması
Hz. Meryem' in annesi İmran Hz. Meryem' e hamileyken yavrusunu Allah' ın hizmetine adamıştır.
Allah' da Hz. Meryemi hizmetime kabul etmiştir.
Namaz Kılacağına Adak Adamak
Biryerde Namaz kılacağına dair adak adayan oraya gitmeli ve Adağını yerine getirmelidir.
Oruç Tutacağına Dair Adak Adamak
Oruç tutacağına dair adak adayan Ramazan ayı dışında, Kurban ve Ramazan bayramı dışında orucunu tutar.
Kurban keseceğine Dair Adak Adamak
Bir İstediği olursa veya Allah adına kurban keseceğine dair adak adayan istediği olunca hemen kurbanı kesmelidir.
Adakta eğer etini fakirlere dağıtacağım dersen. O etten yiyemezsin. Bizde yeriz fakirlere de dağıtırız, dersen kurbanın etinden yiyebilirsin.